Các hoạt động của Viện Ngôn ngữ học trong năm 2009 luôn gắn với đời sống thực tiễn của đất nước. Đó là những vấn đề liên quan đến vai trò của ngôn ngữ trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, như: bảo vệ và phát triển, hiện đại hoá tiếng Việt; bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của các ngôn ngữ dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Ngày 24 tháng 12 năm 2009, Tại Hội trường Viện Ngôn ngữ học, Viện Ngôn ngữ học đã tổ chức Hội nghị cán bộ, viên chức năm 2009.
Tại Hội nghị, GS.TS Nguyễn Đức Tồn - Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học đã trình bày Báo cáo tổng kết năm 2009. Báo cáo đã đánh giá một cách toàn diện hoạt động của Viện trong năm qua; phân tích một cách sâu sắc nguyên nhân đạt được các thành quả và cả những hạn chế trong quá trình thực hiện, từ đó đề ra phương hướng tổng thể kế hoạch năm tới.
Toàn cảnh Hội nghị
Dưới đây xin giới thiệu một số kết quả đạt được trong công tác khoa học, đào tạo và xuất bản tạp chí Ngôn ngữ:
1. Khoa học
Nghiệm thu các đề tài cấp Viện 2008:
Tiến hành nghiệm thu 16 đề tài cấp Viện 2007-2008 (02 năm). Đánh giá chung, các đề tài cấp viện đều hoàn thành đúng theo Hợp đồng đã kí và có sản phẩm đầy đủ. Vì thế, tất cả 16 đề tài đều được nghiệm thu, thanh lí hợp đồng, trong đó có 10 đề tài đạt từ loại khá trở lên.
Tiếp tục thực hiện và hoàn thành các đề tài/nhiệm vụ cấp Bộ:
Có 04 đề tài/ nhiệm vụ cấp Bộ tiếp tục thực hiện và phải hoàn thành theo Hợp đồng kí kết.
1/ Đề tài "Khảo sát nghiên cứu vai trò của tiếng nói, chữ viết Chăm" do GS. TS Nguyễn Văn Khang làm chủ nhiệm. Đề tài hoàn thành đúng hạn; đã tiến hành nghiệm thu ở cấp cơ sở.
2/ Đề tài "Ngữ pháp tiếng Việt phổ thông" do TS Hoàng Cao Cương làm chủ nhiệm. Hiện đã hoàn thành, chuẩn bị nghiệm thu (dự kiến cuối quý I/2009).
3/ Đề tài "Các ngôn ngữ Nam Á ở Việt Nam" do PGS. TS Tạ Văn Thông. Hiện đang tiến hành; dự kiến hết quý II/2009.
4/ Đề tài "Đặc điểm phương ngữ Bắc của tiếng Việt" do PGS.TS Phạm Văn Hảo thực hiện trong 02 năm (2008-2009). Hiện đề tài đang thực hiên.
GS.TS Nguyễn Đức Tồn trình bày báo cáo tổng kết hoạt động của Viện năm 2009
Thực hiện các đề tài thuộc chương trình cấp Bộ:
07 Đề tài thuộc chương trình cấp Bộ đang thực hiện đúng tiến độ để đảm bảo hoàn thành đúng hạn vào năm 2009
1/ Đề tài "Chính sách ngôn ngữ của Nước CHXHCNVN: Thực trạng và các kiến nghị, giải pháp phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước" . Chủ nhiệm: GS.TS Nguyễn Đức Tồn.
2/ Đề tài "Chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam qua các thời kì". Chủ nhiệm: GS.TS Nguyễn Văn Khang.
3/ Đề tài "Bức tranh toàn cảnh các ngôn ngữ ở Việt Nam". Chủ nhiệm: PGS.TS Đoàn Văn Phúc
4/ Đề tài "Những vấn đề thời sự của chuẩn hoá tiếng Việt". Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS Vũ Kim Bảng & GS.TS Nguyễn Đức Tồn.
5/ Đề tài "Vấn đề sử dụng ngôn ngữ trong một số phạm vi giao tiếp". Chủ nhiệm đề tài: TS Nguyễn Thị Thanh Bình & TS Bùi Thị Minh Yến
6/ Đề tài "Giáo dục ngôn ngữ trong trường phổ thông: một số vấn đề lí luận và thực tiễn". Chủ nhiệm đề tài; PGS.TS Vũ Thị Thanh Hương.
7/ Đề tài "Tình hình mù chữ, tái mù chữ và vấn đề xoá mù chữ ở Việt Nam trong thời kì hiện đại hoá, công nghiệp hoá và hội nhập quốc tế". Chủ nhiệm đề tài: TS Phạm Tất Thắng.
GS.TS Nguyễn Văn Khang - Phó Viện trưởng phát biểu ý kiến
Tổ chức Hội thảo khoa học toàn quốc "Chính sách của đảng và nhà nuớcViệt Nam về ngôn ngữ trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế":
Hội thảo đã đã được tiến hành sôi nổi, khẩn trương trong hai ngày 26 và 27 tháng 11 năm 2009 và đã thành công tốt đẹp. Tham gia Hội nghị gồm hơn 120 đại biểu là các nhà nghiên cứu và giảng dạy ngôn ngữ học thuộc các viện nghiên cứu và các trường đại học, trí thức người dân tộc thiểu số thuộc các địa phương trong cả nước. Hội nghị đã nghe hơn 50 báo cáo tại phiên toàn thể và các tiểu ban trong số 123 báo cáo gửi đến Ban tổ chức Hội nghị. Trong đó số báo cáo của tác giả là cán bộ của Viện Ngôn ngữ học là 26 bài.
2. Đào tạo
Bảo vệ luận án tiến sĩ:
- Tổ chức khai giảng năm học 2009 và trao bằng tiến sĩ cho các NCS bảo vệ năm 2008
- Tổ chức bảo vệ thành công:
01 Luận án Tiến sĩ cấp Bộ môn :Nguyễn Ngọc Long;
10 luận án cấp Nhà nước: Hoàng Quốc, Nguyễn Thị Sửu, Trần Vân Anh, Nguyễn Thị Nhung), Phạm Minh Tiến, Vũ Thị Sao Chi, Phạm Tuyết Hương, Nguyễn Linh Chi, Đặng Ngọc Hướng, Nguyễn Ngọc Long.
- 07 NCS bảo vệ đề cương chi tiết luận án: Nguyễn Tú Quyên, Trịnh Thị Hiền, Nguyễn Thị Hường, Ly Lan, Hoàng Yến, Nguyễn Thị Tố Ninh, Phan Nguyệt Hoa.
Xét tuyển NCS 2009:
Tổ chức xét tuyển năm 2009 cho 28 thí sinh.
Học tập:
Tổ chức học chuyên đề tiến sĩ cho NCS.
Xây dựng quy chế
Xây dựng quy chế đào tạo theo hình thức xét tuyển của Viện theo Đề án mới của Bộ Giáo dục.
PGS.TS Vũ Kim Bảng - Phó Viện trưởng - Chủ tịch Công đoàn trình bày báo cáo
2) Tạp chí Ngôn ngữ
Công tác xuất bản tạp chí Ngôn ngữ:
- Tạp chí Ngôn ngữ đã ra đủ và đúng kì hạn 12 số.
- Tổng số bài đã được công bố trên Tạp chí năm 2009 là 109 bài, với số tác giả tham gia viết bài là 92 tác giả. Trong đó số bài viết của tác giả là cán bộ của Viện Ngôn ngữ học là 7/ 06 tác giả.
- Giữ vững số lượng phát hành Tạp chí, đứng ở mức cao nhất so với các Tạp chí của Viện khoa học xã hội Việt Nam. Tiếp tục giữ mối quan hệ với các Phòng, Sở giáo dục, các công ty sách và thiết bị trường học, từ đó đưa được Tạp chí Ngôn ngữ vào nhà trường nhiều hơn nhằm nâng cao số lượng phát hành.
- Duy trì mối quan hệ với các cộng tác viên để đảm bảo các chuyên mục của Tạp chí.
Báo cáo của Ban thanh tra nhân dân do Trưởng ban Nguyễn Thị Tuyết Mai trình bày
Tổ chức Lễ kỉ niệm 40 năm thành lập Tạp chí Ngôn ngữ:
Tạp chí Ngôn ngữ và Viện Ngôn ngôn ngữ học đã long trọng kỉ niệm 40 thành lập tạp chí ngôn ngữ. Lễ kỉ niệm đã được giới ngôn ngữ học đặc biệt quan tâm và đánh giá cao về Tạp chí Ngôn ngữ và Viện Ngôn ngữ học với tư cách trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ và công bố sản phẩm nghiên cứu ngôn ngữ có uy tín của Việt Nam.
TS Trần Đại Nghĩa chia sẻ những tâm tư về hoạt động của Viện
TS Mai Xuân Huy và TS Phạm Tất Thắng
GS.TS Nguyễn Đức Tồn trao tặng phần thưởng cho các tập thể và cá nhân lao động tiên tiến năm 2009
Phát biểu của đại diện Viện Khoa học Xã hội Việt Nam