Ngày 04/3/2014, dưới sự hướng dẫn khoa học của GS.TS. Diệp Quang Ban, tại Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Học viện, số 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, nghiên cứu sinh Vũ Văn Lăng đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Ngôn ngữ học với đề tài: “Một số tác phẩm của Nam Cao dưới ánh sáng của phân tích diễn ngôn và dụng học”; Chuyên ngành: Ngôn ngữ học ứng dụng; Mã số: 62.22.01.05.
Nghiên cứu văn học từ trước tới nay thường được quan tâm theo quan điểm cấu trúc luận và kí hiệu học. Gần đây, xu hướng phổ biến của giới nghiên cứu là quan tâm đến sự nối kết giữa ngôn ngữ học và văn học. Sự nối kết này đòi hỏi người phân tích tác phẩm văn học phải chứng minh các nhận xét của mình bằng những chứng cứ có mặt hoặc có thể suy diễn (discursive) được từ ngữ liệu cụ thể, cùng với sự chú ý thích đáng đến ngữ cảnh gồm ngữ cảnh vật lí (không gian, thời gian, đồ vật...) và ngữ cảnh xã hội-văn hoá (tính cộng đồng, tập tục, thể chế...).
Luận án dùng lí thuyết và phương pháp của Phân tích diễn ngôn và Dụng học để phân tích hai tác phẩm Chí Phèo và Sống mòn của Nam Cao, trên cơ sở phân tích các hiện tượng thuộc kí hiệu học, căn cứ vào ngữ cảnh xã hội đương thời và ý thức hệ của tác giả, phát hiện những cách tân nghệ thuật của nhà văn.
Nhiệm vụ của luận án là xác định hệ thống nhân vật và các quan hệ giữa các nhân vật trong hai tác phẩm; xác lập mối quan hệ giữa bố cục truyện và trình tự sự việc trên thực tế; xác lập các lập luận trong lời của các nhân vật và lời dẫn truyện của tác giả, với những kiểu loại khác nhau; xác định một số dấu hiệu kí hiệu học xã hội đương thời qua các tình tiết truyện để làm nổi bật dụng ý của nhà văn. Luận án có sự kết hợp một số phương pháp nghiên cứu liên quan đến các hướng nghiên cứu như dụng học; biến đổi ngôn ngữ; ngôn ngữ học xã hội tương tác; dân tộc học giao tiếp; phân tích hội thoại; tâm lí học xã hội; giao tiếp giao văn hoá…Luận án đã được đánh giá là có một số đóng góp nhất định về mặt lý luận và thực tiễn.
GS.TS. Nguyễn Đức Tồn, Trưởng khoa Khoa Ngôn ngữ học tặng hoa chúc mừng nghiên cứu sinh Vũ Văn Lăng
Nghiên cứu sinh Vũ Văn Lăng chụp ảnh lưu niệm cùng Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Học viện
(Nguồn: http://gass.edu.vn)