Dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Phạm Hùng Việt và GS.TS. Diệp Quang Ban, Nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Hường đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ ngôn ngữ học tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện
Ngày 07 tháng 9 năm 2010, tại Hội trường Viện KHXH, số 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội, Hội đồng chấm luận án Tiến sĩ cấp Nhà nước, Học viện KHXH Việt Nam đã thông qua luận án Tiến sĩ ngôn ngữ học của nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Hường, đề tài “Biểu hiện của mạch lạc trong thể loại báo cáo và tờ trình thuộc văn bản hành chính – công vụ”. Nội dung khoa học của luận án được thể hiện trong 4 chương như sau:
Chương 1: Một số cơ sở lý luận cần thiết đối với đề tài
Chương 2: Sơ bộ khảo sát những biểu hiện của mạch lạc trong văn bản hành chính công vụ
Chương 3: Biểu hiện của mạch lạc qua kiểu quan hệ nguyên nhân - hệ quả trong các văn bản báo cáo
Chương 4: Biểu hiện của mạch lạc qua kiểu quan hệ lập luận trong các văn bản tờ trình
Xuất phát từ mục đích muốn làm sáng tỏ những biểu hiện của mạch lạc qua những kiểu quan hệ cụ thể trong văn bản hành chính - công vụ và mong muốn góp phần vào việc xây dựng tiêu chuẩn về tính tường minh, điều chỉnh những khiếm khuyết trong quá trình tạo lập văn bản, luận án của NCS Nguyễn Thị Hường đã tập trung đi sâu khảo sát và tìm hiểu những biểu hiện của mạch lạc trong hai thể loại văn bản Báo cáo và Tờ trình, là hai loại văn bản phổ biến và thông dụng trong công tác quản lí của nhiều tổ chức hành chính khác nhau. Đã có 3.257 văn bản được dùng làm ngữ liệu để khảo sát, trong đó thuộc thể loại báo cáo có 1.337; tờ trình có 1000; văn bản hành chính khác có 920.
Bằng phương pháp chủ đạo phân tích diễn ngôn, luận án đã sơ bộ khảo sát những biểu hiện của mạch lạc trong văn bản HC-CV, xác định và chỉ ra được vai trò của mạch lạc và liên kết trong thể loại văn bản này, đặc biệt tác giả khẳng định việc xuất hiện của “từ khoá” là một phương tiện liên kết đặc thù và có chức năng tạo mạch lạc cho văn bản HC-CV. Biểu hiện của mạch lạc trong thể loại văn bản này được thể hiện qua mối quan hệ giữa các từ; đề tài, chủ đề, của câu; trật tự mệnh đề; quan hệ ngoại chiếu, lập luận; suy lí…Với thể loại văn bản báo cáo, luận án tập trung làm rõ các dạng quan hệ nguyên nhân trong mối quan hệ với mạch lạc văn bản; Với dạng văn bản tờ trình, luận án đi sâu làm rõ các kiểu quan hệ lập luận và tác dụng diễn đạt mạch lạc của nó.
Tác giả luận án đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học là thành viên Hội đồng. Nhìn chung, luận án được đánh giá là có tính ứng dụng thực tiễn cao, trên cơ sở ánh sáng của lý luận phân tích diễn ngôn, có thể tìm ra được những lỗi vi phạm mạch lạc trong các văn bản HC-CV để từ đó đề xuất những hướng khắc phục hợp lí nhằm nâng cao trình độ cho những người làm công tác soạn thảo văn bản hành chính, đáp ứng được những yêu cầu cấp thiết về cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn hiện nay.
NCS Nguyễn Thị Hường hiện là giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia. Kết quả luận án sẽ phục vụ hữu ích cho việc giảng dạy các kĩ năng soạn thảo văn bản, hướng tới tính chuẩn mực và tường minh trong văn bản HC-CV. Nếu tiếp tục được nghiên cứu sâu hơn, kết quả khoa học này cũng sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo thiết thực cho giáo viên, học sinh, sinh viên, và những người làm công tác liên quan đến văn bản HC-CV.
Luận án đã được thông qua với 7/7 phiếu tán thành, trong đó có 3/7 phiếu tán thành ở mức xuất sắc. Hội đồng gồm 07 thành viên: GS.TS Nguyễn Văn Khang (Chủ tịch HĐ), TS Bùi Minh Yến (Thư kí HĐ), GS.TS Đinh Văn Đức (Phản biện 1), GS.TS Bùi Minh Toán (Phản biện 2), PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt (Phản biện 3), PGS.TS Vũ Thanh Hương(Uỷ viên HĐ), PGS.TS Đỗ Việt Hùng (Uỷ viên HĐ).
Đây là NCS đầu tiên của Học viện KHXH bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ ngôn ngữ học cấp Học viện kể từ khi Học viện bắt đầu được thành lập từ tháng 1 năm 2010.
( Bài và ảnh: Bích Hạnh)
Dưới đây là một số hình ảnh trong buổi bảo vệ:
PGS.TS Nguyễn Hữu Đạt (Phản biện 3)
GS.TS Nguyễn Văn Khang (Chủ tịch Hội đồng) công bố kết quả bảo vệ của NCS
NCS Nguyễn Thị Hường chụp ảnh lưu niệm cùng Hội đồng
GS.TS Võ Khánh Vinh, Giám đốc Học viện KHXH tặng hoa chúc mừng NCS
Lãnh đạo Học viện Hành chính quốc gia tặng hoa chúc mừng thành công của NCS