Đây chỉ là những mảnh vụn tư liệu thu góp được (trên các báo ghi là “có thật” do các cộng tác viên gửi tới). Người sưu tầm làm mỗi một việc là phân loại: phân loại đề bài và theo đó là các đoạn/câu viết của học sinh tiểu học. Có thể những đoạn/ câu thu thập này chỉ là cá biệt nhưng hi vọng gợi cho người đọc suy nghĩ về tiếng Việt trong nhà trường nói riêng, ngữ văn nói chung mà được bắt đầu từ tiểu học....
KÌ I: TẢ ÔNG BÀ, BỐ MẸ
CÁC DẠNG ĐỀ BÀI:
1. Tả ông, bà em;
2. Tả ông bà của em;
3.Tả về ông bà nội;
4. Tả người ông của em;
5.Tả bà em;
6. Tả về người bà của em;
7.Tả về bà của mình;
8. Tả về bà ngoại em;
9. Tả về người bà em yêu quý;
10. Tả bố em;
11. Miêu tả về bố
12. Tả mẹ em
13. Tả về người mẹ
14. Hãy tả về mẹ em
15. Kể về một người thân trong gia đình.
* Lời bình nhỏ: Tả bố mẹ tuy khó nhưng cũng "không đến nỗi nào" vì thuờng thấy, còn tả ông bà thì đã khó rồi, nhưng chỉ tả hoặc ông nội hoặc bà nội hoặc ông ngoại hoặc bà ngoại thì đúng là ....khó thật.
CÁC CÂU/ĐOẠN TRONG BÀI LÀM:
A.Tả chung về ông bà:
Bài làm:
Khi em được sinh ra thì bố mẹ em đã làm ma cho ông bà nội em rồi.
B. Tả về ông :
Bài 1:
Ông em trông rất phúc hậu. Đầu ông trông như quả đu đủ ngược.
Bài 2:
Nhà em có nuôi một ông nội từ 80 năm nay. Tuy ông già nhưng rất ít khi ngủ vì bị lao phổi, ho suốt cả đêm. Vì vậy nhà em suốt mấy chục năm nay không bị mất trộm vì chúng tưởng trong nhà em lúc nào cũng có người còn thức.
Bài 3:
Nhà em có nuôi một ông nội. Ông không có răng. Sáng sáng mẹ em cho ông nội ăn. Trưa trưa ba em cho ông nội ăn. Hôm nào không có ba và mẹ ở nhà thì ông nhịn đói.
Bài 4 :
Nhà em có nuôi một ông nội. Năm nay ông 70 tuổi. Ông nội em ăn rất khoẻ, lại còn biết trông nhà.
Bài 5:
Nhà em có nuôi một ông nội, ông nội suốt ngày chẳng làm gì cả chỉ trùm chăn ngủ, đến bữa ăn ông ló đầu ra hỏi: Cơm chín chưa bây?
Bài 6:
Ông nội em đẹp lão lắm, hai mắt ông tròn xoe như hai hòn bi ve, râu ông dài và mượt như chùm hoa bắp ngô, lúc nào đi ông cũng chống gậy giống như hề Sác-lô.
Bài 7:
Nhà em có nuôi một ông nội. Thứ mà ông nội quý nhất chính là cái mũ phớt. Cái mũ ấy mỗi lần ông đội giống y như cái mâm lật ngược.
Bài 8:
Nhà em có ông ngoại năm nay đã tám mươi tuổi. Ông em rất hiền từ, ông có đôi mắt sáng như sao, cái mũi dọc dừa thẳng tắp, mặt ông có ba chỗ nhăn, một chỗ ở gần mắt, một chỗ ở gần miệng và một chỗ ở dưới cằm cổ. Cả nhà em ai cũng yêu ông, riêng em được ông yêu nhất, mỗi lần em đến thăm ông, ông đều cho em rất nhiều thứ và tiền để mẹ mua đồ chơi cho em. Em rất yêu ông ngoại của em, em mong ông ngoại em sống mãi không bao giờ mất.
Bài 9:
Ông nội em năm nay đã gần 80 tuổi, tóc ông bạc phơ. Cứ đến chiều chiều là ông lại đạp xe đi đánh đề.
C. Tả về bà :
Bài 1:
Bà nội em năm nay đã 70 tuổi nhưng giọng của bà vẫn sang sảng. Sáng nào bà cũng xách 2 xô nước từ đầu ngõ về nhà.
Bài 2:
Hình dáng của bà nội rất là thấp, được hai mét rưỡi, dáng đi rất chậm chạp, mắt thì lừ đừ ít thấy gì nữa. Tính tình bà rất là bực bội. Khi cười miệng bà em móm mém như miệng cái hố.
Bài 2:
Bà nội em năm nay đã ngoài sáu mươi. Người bà to béo. Tóc bà lấm tấm bạc. Răng bà đều như hạt bắp có điểm vàng.
Bài 3:
Nhà em có nuôi một bà nội suốt ngày ngồi phẩy quạt nhưng ruồi không bay khỏi miệng, mồm luôn dạy cháu phải sạch nhưng bà lại lấy khăn lau bàn để lau ly uống nước.
Bài 4:
Bà nội em rất già, da bà nhăn nheo, bà đã rụng hết răng. Món ăn vặt yêu thích nhất của bà là ngô rang.
Bài 4:
Nhà em có một bà nội, không biết nuôi bà từ lúc nào nhưng khi sinh ra em đã thấy bà rồi. Bà năm nay đã sáu mươi tuổi đầu
Bài 5:
Nhà em có nuôi một bà nội, cứ mỗi lần em đi học về bà lon ton chạy ra đón em.
Bài 6:
Bà em thường bịt trên đầu một chiếc khăn nhung, bên dưới chiếc khăn thò ra hai cái tai vừa to vừa dài.
Bài 7:
Nhà em có nuôi một bà nội, bà làm nghề đi chùa.
Bài 8:
Nhà em có nuôi một bà ngoại, mỗi sáng thức dậy bà thường lên phòng bố mẹ và em hỏi to: "Vợ chồng, con cái chúng mày ăn gì để tao còn mua?"
D. Tả về bố :
Bài 1:
Nhà em có nhiều người nhưng em yêu bố nhất. Bố em 43 tuổi. Bố rất cao lớn. Mỗi lần bố ôm em, em chìm trong bóng tối.
Bài 2:
Bố em là một người cao nhẳng, hai chân dài rất nhanh nhẹn, tóc trên đầu bố em rất xoăn nhìn như những chú ốc sên đang bò trên đầu...
Bài 3:
Bố em có một hàm răng vàng, hàm răng vàng luôn chỉ bảo em những điều hay lẽ phải.
E. Tả về mẹ :
Bài 1:
Mẹ em tên là Phương. Năm nay mẹ em 32 tuổi rồi. Mái tóc mẹ dài đến đúng khúc xương sườn
Bài 2:
Mẹ em có một khuôn mặt rất phúc hậu. Dù mới hơn 40 nhưng mái tóc mẹ em đã bạc phơ như chòm râu ông tiên.
Bài 3:
Mẹ em bị đau xoang lúc nào cũng khụt khịt như chó cún.
Bài 4: .
Mẹ em cười nhe hai hàm răng đen nhánh vì ăn trầu.
Bài 5:
Mẹ em là một người phụ nữ tuyệt vời. Mẹ rất thương yêu con cái. Dù bận xem phim Hàn Quốc nhưng mẹ vẫn hay hỏi han em về chuyện học hành mỗi tối.
Bài 6:
Mẹ em rất xinh. Má mẹ hóp, đôi lông mày thưa trên đôi mắt nhỏ. Khi ra đường mẹ em mặc rất diện nhưng về nhà lại ăn mặc giản dị. Mẹ có đôi cánh tay rắn chắc, vạm vỡ nuôi em khôn lớn.
Bài 7:
Mẹ lấy chai dầu đậu nành đổ ít vào chảo, đợi cho dầu nóng lên. Dầu nành vàng bóng nằm im trong chảo như là một thỏi vàng đang sưởi ấm. Dầu đã nóng, mẹ liền bỏ những miếng sườn vào. Đột nhiên, mỡ bắn ra như tên lửa. Mẹ em vội vàng tránh xa. Nấu ăn thật là khó các bạn ạ. Mẹ em không ngần ngại gì, vừa làm vừa hát. Tay mẹ đảo đều theo tiếng nhạc, lắc lắc như đánh trống. Muốn cho món ăn ngon hơn, thơm hơn và độc đáo hơn, mẹ em đổ vào thêm nước sốt chua cay. Xong xuôi, mẹ tắt bếp đi. Hơi nóng bốc lên vào khuôn mặt nhẵn thín của mẹ làm mẹ toát mồ hôi, làm áo mẹ nóng như thiêu.
* Lời bình nhỏ:
- Ngôn ngữ đầu đời là bắt chước. Làm văn cũng vậy. Vì có các bài học mẫu như: " nhà em nuôi một đàn gà", " nhà em nuôi một con lợn"...nên mới có câu mở đầu bài văn "nhà em nuôi một ..ông nội/bà nội"
- Quan sát và tả thực (rất thực) nên mới có các câu như: "mồm luôn dạy cháu phải sạch nhưng bà lại lấy khăn lau bàn để lau ly uống nước"; "Dù bận xem phim Hàn Quốc nhưng mẹ vẫn hay hỏi han em về chuyện học hành mỗi tối".
- Cách ví von, so sánh bằng chính "mắt thấy tai nghe" như: "tóc trên đầu bố em rất xoăn nhìn như những chú ốc sên đang bò"; " Mái tóc mẹ dài đến đúng khúc xương sườn".
- Có gì dùng nấy, có từ ngữ nào là vận dụng luôn nên mới có cách nói" bà lon ton chạy ra đón em".
- Những câu văn có vần có điệu như: "Hai mắt ông tròn xoe như hai hòn bi ve, râu ông dài và mượt như chùm hoa bắp ngô, lúc nào đi ông cũng chống gậy giống như hề Sác-lô".
[ NVK sưu tầm và phân loại]
(Còn nữa)