Ngày 09/6/2022, buổi thuyết trình khoa học với chủ đề “Các chức năng giao tiếp của cấu trúc chủ ngữ zê-rô và chủ ngữ danh từ/đại từ trong hội thoại tiếng Việt” (Interactional Functions of Zero-Subject and Nominal/Pronominal-Subject Constructions in Vietnamese Conversations) đã diễn ra tại Viện Ngôn ngữ học, số 09 Kim Mã Thượng, Ba Đình, Hà Nội.
Tại buổi thuyết trình, giáo sư Nguyễn Thị Hạnh đến từ đại học Hawaii, Hoa Kỳ đã trình bày kết quả phân tích ngữ liệu, bao gồm 08 tiếng hội thoại diễn ra tự nhiên trong gia đình miền Bắc Việt Nam được ghi âm lại. Các cuộc hội thoại được phiên âm theo hướng Phân Tích Hội Thoại (Jefferson, 2004; Sacks, Schegloff & Jefferson, 1974; Schegloff, 2007); phân tích tập trung vào bối cảnh tuần tự và chức năng của các trường hợp cấu trúc chủ ngữ zê-rô và đối chiếu các trường hợp này với các trường hợp cấu trúc chủ ngữ danh từ/đại từ nhằm giải đáp các câu hỏi nghiên cứu chính như “Trong một ngôn ngữ mà người nói có thể sử dụng chủ ngữ zê-rô hoặc chủ ngữ là danh từ/đại từ, khi nào thì người nói chọn loại cấu trúc nào? Cấu trúc chủ ngữ zê-rô và cấu trúc chủ ngữ danh từ/đại từ xảy ra trong các bối cảnh giao tiếp nào? Người nói đạt được hành động gì với mỗi loại cấu trúc?”. Kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy sự chọn lựa giữa cấu trúc chủ ngữ zê-rô hoặc chủ ngữ danh từ/đại từ có ba chức năng chính: (a) tạo góc nhìn đối lập trong khi kể chuyện, (b) tạo vị thế biểu cảm trong hành động, và (c) hướng tới một người nghe cụ thể. Các phát hiện này cho thấy các cấu trúc chủ ngữ là nguồn công cụ giao tiếp mà người nói có thể sự dụng để đạt các hành động xã hội và tổ chức diễn ngôn. Cấu trúc chủ ngữ zê-rô và chủ ngữ danh từ/đại từ có nhiều chức năng ngoài việc đánh dấu sự nối tiếp của chủ đề như đã biết (Givón’s (1983, 2017; Lee and Yonezawa’s (2008, vv...). Bài thuyết trình đã nhận được sự quan tâm, thảo luận sôi nổi của các đại biểu tham dự, trong đó có GS.TS. Nguyễn Văn Hiệp, PGS.TS. Phạm Văn Tình, TS. Phạm Văn Lam, TS. Nguyễn Thị Phương xoay quanh các vấn đề về khung lí thuyết, hướng tiếp cận, thuật ngữ, các nhân tố nội ngôn và ngoại ngôn.... trong phân tích hội thoại tiếng Việt. Dưới đây là một số hình ảnh của buổi thuyết trình:
Tin: Phan Hùng
Ảnh: Sông Xanh