Sáng ngày 24/8/2023, Viện Ngôn ngữ học đã tổ chức buổi tọa đàm khoa học “Một số vấn đề về ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam”. Tham dự buổi tọa đàm có TS. Đặng Thị Phượng - Bí thư Chi bộ, Phó Viện trưởng phụ trách kiêm Tổng biên tập Tạp chí Ngôn ngữ cùng đông đảo cán bộ của Viện Ngôn ngữ học.
Tại buổi tọa đàm, TS. Phan Hoàng Anh đã trình bày báo cáo khoa học “Tình hình sử dụng ngôn ngữ và thái độ ngôn ngữ của người La Hủ”. Kết quả nghiên cứu cho thấy người La Hủ ở Mường Tè (tỉnh Lai Châu) là cộng đồng song ngữ, phổ biến là song ngữ La Hủ - Việt. Tiếng La Hủ vẫn chưa có chữ viết. Về năng lực ngôn ngữ, 100% người La Hủ đều thành thạo tiếng La Hủ trong khi số người nghe nói thạo tiếng Việt chỉ có 32%. Đối với các ngôn ngữ khác như Hà Nhì, Thái,… thì hầu như không đáng kể. Xét từ góc độ giới tính, ít có sự chênh lệch tỉ lệ về năng lực ngôn ngữ giữa nam và nữ. Xét từ góc độ tuổi, những người ở độ tuổi càng lớn thì năng lực tiếng La Hủ càng cao và giảm dần theo lứa tuổi. Khi giao tiếp trong gia đình, bản làng, người đồng tộc,… người La Hủ đều sử dụng tiếng mẹ đẻ nhưng khi giao tiếp ngoài xã hội thì hầu hết họ dùng tiếng Việt hoặc kết hợp giữa tiếng La Hủ và tiếng Việt. Tỉ lệ người La Hủ dùng tiếng La Hủ để giao tiếp trong gia đình giảm dần theo lứa tuổi. Người La Hủ có nguyện vọng được Đảng và Nhà nước xây dựng một bộ chữ viết riêng cho dân tộc mình và muốn được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình nhằm gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc La Hủ.
Trong báo cáo “Cơ sở lý thuyết cho việc xây dựng từ điển tiếng Hà Nhì”, TS. Phạm Anh Tú đã trình bày kết quả nghiên cứu, xây dựng cơ sở lí thuyết việc biên soạn từ điển đối dịch tiếng Việt - tiếng dân tộc thiểu số (TDTTS) và TDTTS - tiếng Việt, từ đó xác định những yêu cầu đặt ra và phương hướng giải quyết trong việc biên soạn từ điển đối dịch tiếng Việt - tiếng Hà Nhì và tiếng Hà Nhì - tiếng Việt.
Buổi tọa đàm đã nhận được những ý kiến đánh giá có giá trị của các nhà nghiên cứu như: TS. Đặng Thị Phượng, TS. Phan Lương Hùng, TS. Nguyễn Tài Thái, TS. Phạm Hiển,… Các ý kiến đều đánh giá hai báo cáo khoa học trên là những nghiên cứu nghiêm túc, bài bản và có giá trị cả về lí luận lẫn thực tiễn.
Tin bài: Phạm Anh Tú