Sáng ngày 12/12/2023, Phòng Ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam và Đông Nam Á thuộc Viện Ngôn ngữ học đã tổ chức buổi tọa đàm khoa học với chủ đề “
Phụ tố trong tiếng Khơ Mú và tiếng Bhnong” với hai báo cáo khoa học do TS. Tạ Quang Tùng và Ths. Bùi Đăng Bình trình bày. Đây là một trong những vấn đề liên quan đến Ngôn ngữ các dân tộc thiểu số ở Việt Nam đang được quan tâm trong bối cảnh hiện nay. Tham dự buổi tọa đàm có TS. Đặng Thị Phượng –Bí thư Chi bộ, Phó Viện trưởng Phụ trách, Tổng biên tập Tạp chí Ngôn ngữ cùng đông đảo cán bộ của Viện Ngôn ngữ học.
Ở báo cáo “Hoạt động của phương thức phụ tố trong tiếng Khơ Mú” do TS. Tạ Quang Tùng trình bày, kết quả khảo sát cho thấy tiếng Khơ Mú có có phương thức phụ tố với các tiền tố và các trung tố. Các tiền tố xuất hiện trong ngôn ngữ này như:
Tiền tố pə-; Tiền tố
tər-; Tiền tố
hən-; Tiền tố
həŋ-; Tiền tố
ləŋ- /
laŋ-; Tiền tố
ɗə-;... Các trung tố xuất hiện trong ngôn ngữ này như: Trung tố
-m-; trung tố
-rn-;...
Ở báo cáo thứ hai về "Phụ tố trong tiếng Bnoong" do ThS. Bùi Đăng Bình trình bày, kết quả nghiên cứu cho thấy tiếng Bnoong hiện có hai nhóm từ phái sinh. Nhóm 1: Những từ phái sinh = một tiền tố + một chính tố. Nhóm 2: Những từ phái sinh = một trung tố + một chính tố. Các tiền tố xuất hiện trong tiếng Bhnong như:
pa-, ta- xa-, ưng-,... thể hiện các ý nghĩa về khiên động, tương hỗ. Trung tố
-an- có chức năng danh hóa chỉ phương tiện, công cụ... Báo cáo cũng chỉ ra một số đặc điểm về đặc điểm hoạt động của các phụ tố này trong tiếng Bnoong.
Buổi tọa đàm đã nhận được những ý kiến đánh giá cũng như đóng góp của các nhà nghiên cứu tham gia như ý kiến đóng góp của TS. Đặng Thị Phượng, TS. Phan Lương Hùng, TS. Vũ Thị Hải Hà,… Các ý kiến đều đánh giá đây là hai nghiên cứu cẩn thận, chu đáo và trình bày rất rõ ràng dựa trên quá trình điền dã thực địa nghiêm túc với nguồn tư liệu quý. Bên cạnh đó các ý kiến cũng đề xuất các tác giả có những nghiên cứu tiếp theo với những ngôn ngữ dân tộc thiểu số khác và nghiên cứu so sánh đối chiếu với các ngôn ngữ khác ở Việt Nam.
Tin và ảnh: Thu Huyền